Konferencja: Żubry w Puszczy Rominckiej

Początkiem września w Gołdapi odbyła się XXI międzynarodowa konferencja naukowa „Żubr w Puszczy Rominckiej”. To cykliczne spotkanie organizowane przez Stowarzyszenie Miłośników Żubrów i Lasy Państwowe, na którym naukowcy, leśnicy i opiekunowie żubrów z całej Europy analizują kondycję i dobrostan populacji tych zwierząt na świecie.

Tegoroczna konferencja odbyła się w Puszczy Rominckiej, gdzie znajduje się najmłodsze stado wolnościowe symbolu ochrony przyrody złożone z 11 osobników. – Zimą 2021 roku po kilkusetletniej nieobecności do Puszczy Rominckiej powróciły żubry. Przywieziono grupę ośmiu żubrów z Puszcz Boreckiej i Knyszyńskiej, które po kilkutygodniowej aklimatyzacji wypuszczono na wolność. Przywieziony z Puszczy Knyszyńskiej dorosły byk postanowił na dłużej wyemigrować na teren sąsiedniej Litwy, ale wrócił jesienią ubiegłego roku. Stado w Puszczy Rominckiej pod troskliwą opieką Nadleśnictwa Gołdap swoim zachowaniem potwierdza trafność wyboru miejsca – podkreśliła prof. Wanda Olech, prezes Stowarzyszenia Miłośników Żubrów, która otworzyła konferencję 5 września. Podczas otwarcia upamiętniono zmarłego w tym roku dr. Jana Raczyńskiego, wieloletniego redaktora Księgi Rodowodowej Żubrów.

Tematyka wystąpień obejmowała stan i liczebność populacji żubra w Polsce, problemy i wyzwania związane z utrzymaniem zdrowia stad, nowoczesne rozwiązania w hodowli zwierząt oraz sukces nowej Zagrody Pokazowej Żubrów w Kopnej Górze, w której przebywają obecnie cztery osobniki. Ważnym tematem była pojemność siedliskowa miejsc wyznaczonych do prowadzenia restytucji żubra, która już w kilku lokalizacjach została znacznie przekroczona. To może wywoływać konflikty z lokalną ludnością, generować zagrożenia związane z obecnością żubra przy trasach szybkiego ruchu i szkody w gospodarce rolnej i leśnej. Reprezentanci wielu krajów europejskich debatowali, w jaki sposób relokować osobniki żubra i jak zarządzać populacją, by zapewnić jej bezpieczeństwo i dobrostan, a jednocześnie prowadzić rozmowy z mieszkańcami i rolnikami, dla których obecność żubra jest uciążliwa. Kolejnym ważnym aspektem jest także transgraniczność populacji i brak spójności legislacyjnej w ochronie przyrody w różnych krajach europejskich, do których migrują zwierzęta, w tym do objętej wojną Ukrainy.

Istotnym zagadnieniem była kwestia zdrowia żubrów. Przedstawiciele nauki i weterynarii zaprezentowali liczne przykłady chorób zakaźnych i ich wektorów, stanowiących ogromne niebezpieczeństwo dla całej populacji. Podkreślono konieczność eliminacji osobników, których problemy zdrowotne mogą mieć kolosalny wpływ na całe stada i, w rezultacie, mogą grozić zachwianiu stabilności, jaką udało się ogromnymi kosztami i ciężką pracą na rzecz ochrony żubra uzyskać. Wskazane zostały także trudności w pobieraniu materiału klinicznego od żubrów, co może przedkładać się na niewykrycie poważnych chorób i, w konsekwencji, zagrożenie zarówno dla tych zwierząt, jak i dla innych przedstawicieli dzikiej przyrody, zwierząt domowych i człowieka. Ponadto zaprezentowane zostały sylwetki kilku osobników, które zapisały się w historii ochrony gatunku – Porcji II, Pogaja, Popasa i Xariusa.

W konferencji wzięło udział 140 osób, w tym 29 uczestników z zagranicy. O powrocie żubra do Puszczy Rominckiej, rozwoju populacji i aktualnych problemach z nią związanych debatowali reprezentanci 8 krajów europejskich. Przez dwa dni wydarzenia odbyły się cztery sesje tematyczne. Przedstawiono 21 referatów i 6 posterów z zakresu ochrony, hodowli, zdrowia, genetyki żubra. Podczas konferencji miała miejsce premiera filmu „Restytucja żubra w Bieszczadach – sukces czy wyzwanie?” Wszystkie wystąpienia były tłumaczone symultanicznie na język angielski lub polski.

Przepiękna pogoda towarzyszyła uczestnikom, którzy drugiego dnia konferencji wzięli udział w wycieczce zorganizowanej dzięki uprzejmości Nadleśnictwa Gołdap.  Wycieczka po Gołdapi rozpoczęła się od wizyty na Pięknej Górze, skąd uczestnicy mogli podziwiać malownicze widoki na okoliczne lasy i jeziora. Następnie grupa udała się na plażę miejską, gdzie miała okazję wziąć udział w krótkim rejsie katamaranem po jeziorze Gołdap. Na zakończenie wycieczki uczestnicy odwiedzili tężnię, gdzie mogli zrelaksować się i skorzystać z dobroczynnych właściwości inhalacji solankowych.

Doroczna konferencja „żubrowa” to niezwykle ważne wydarzenie, łączące opiekunów żubrów z całego świata. To spotkanie, dzięki któremu zapewniona jest ochrona tego gatunku poprzez wymianę kluczowych informacji, sygnalizowanie zagrożeń i analizę potencjalnych niebezpieczeństw. To też arena wymiany doświadczeń i możliwość podzielenia się sukcesami. Żubr już po raz 21 połączył przyrodników – naukowców, weterynarzy, leśników, parkowców studentów i sympatyków gatunku z całej Europy.

Konferencja odbywa się pod honorowym patronatem Dyrektora Generalnego i Regionalnego Lasów Państwowych. Organizatorami byli Stowarzyszenie Miłośników Żubrów we współpracy z Nadleśnictwem Gołdap i SGGW w Warszawie, przy wsparciu firmy Ecotone i banku Pekao S.A.