Świadome wybory podstawowych i codziennych produktów

Zachęcamy do zapoznania się z naszymi materiałami przygotowanymi w celu wsparcia świadomych wyborów podstawowych i codziennych produktów.

Jako konsumenci, poprzez odpowiednie wybory żywieniowe możemy przyczyniać się do ograniczenia tego negatywnego wpływu i pośrednio zmian klimatycznych, a także sprzyjać ochronie bioróżnorodności. To od nas wszystkich zależy jakie produkty kupujemy. Podstawową zasadą jest kupować tyle ile potrzeba, czyli ograniczenie konsumpcji i oszczędzanie jest pierwszą i podstawową zasadą odpowiedzialnego konsumenta.

Naszym zadaniem było przedstawienie pochodzenia, wartości i znaczenia różnych produktów codziennego użytku, głównie żywności. Taka wiedza wpływa na świadomość wyborów konsumenta, a w konsekwencji na ochronę otaczającego nas środowiska. 

Zatem co i jak kupować, aby chronić bioróżnorodność:

Kupujmy lokalne krajowe produkty

W ten sposób nie tylko wspieramy małe firmy i promujemy krajową gospodarkę, ale wpływamy na mniejszą emisję gazów cieplarnianych, związaną z transportem towarów i ich opakowaniem, czyli produkty lokalne mają mniejszy ślad węglowy. Wybierając produkty lokalne, warto zwracać uwagę na takie, których produkcja jest zrównoważona i minimalizuje negatywny wpływ na środowisko.

W przypadku produktów spożywczych należy zwracać uwagę, na opakowaniach na oznaczenia, np. „ekoliść” – logo rolnictwa ekologicznego, które jest potwierdzeniem, że żywność wyprodukowano z poszanowaniem środowiska naturalnego, bez użycia nawozów sztucznych, syntetycznych środków ochrony roślin, antybiotyków, których pozostałości w powietrzu, wodzie i glebie zanieczyszczają środowisko. Ponadto, rolnictwo ekologiczne poprzez stosowanie wieloletniego płodozmianu, naturalne nawożenie i dbałość o żyzność gleby przyczynia się do wzbogacenia różnorodności gatunkowej.

Kupujmy produkty wielokrotnego użytku

Zamieńmy produkty jednorazowego użytku na ich wersje wielokrotnego użytku. Przechowujmy żywność w szklanych pojemnikach. Ograniczmy używanie plastiku. Nośmy ze sobą bidon na wodę. Pij wodę z kranu, a jeśli masz opory, zainwestuj w filtr do wody. Tym sposobem nie będziemy musieli kupować butelkowanej wody. 

Kupujmy produkty dobrej jakości, gdyż reguły są trwalsze, dzięki czemu dłużej można je użytkować. Dbałość o produkty zapewnia ich długotrwałe użytkowanie.

Minimalizujmy ilość odpadów

Często nawet produkty ekologiczne, czy ze znaczkiem BIO pakowane są w folię, plastik czy karton z dodatkiem plastiku lub folii. Czasem lepiej kupić lokalne warzywa bez dodatkowego opakowania, niż produkty ekologiczne transportowane z drugiego końca globu i opakowane w kilka warstw folii. Wybierajmy produkty pakowane w materiały nadające się do recyklingu lub biodegradowalne, zamiast plastiku. Jeśli używamy plastiku, upewnijmy się, że nie zawiera BPA.

Kupujmy z „drugiej ręki” rzeczy używane, korzystajmy z grup sprzedażowych na portalach społecznościowych czy w aplikacjach. Decydując się na zakup wcześniej użytkowanych produktów, nadajemy im drugie życie, zmniejszając ilość odpadów.

Rozsądnie gospodarujmy zasobami

Pamiętajmy, że woda, prąd, gaz czy inne zasoby nie są nieskończone. Starajmy się zawsze używać mediów, tylko gdy ich potrzebujemy, a szybko zobaczymy, ile korzyści mogą przynieść drobne zmiany codziennych nawyków. Oszczędzajmy wszystkie materiały, a przede wszystkim żywność, a jak jej nie potrzebujemy, to podzielmy się z innymi.

Zastępujmy kupowanie produktów poprzez ich wypożyczanie, zamianę lub wspólne korzystanie z innymi

Obecnie mamy coraz więcej możliwości korzystania z pewnych towarów bez konieczności posiadania ich na własność. Przykładem są różnego rodzaju wypożyczalnie (sprzętów, narzędzi, rowerów), branie udziału w wymianach bezpośrednich, czyli tzw. swapów (ubrań, zabawek, książek), czy choćby współdzielenie jazdy samochodem.

Używajmy produkty z odmian lokalnych roślin czy rodzimych ras zwierząt

Coraz bardziej cenione przez konsumentów poszukujących bezpiecznej i naturalnej żywności są produkty z prastarych (pradawnych) gatunków zbóż, które nie były poddane modyfikacjom i są mniej wydajne niż nowoczesne odmiany, ale ich walorem jest niższe wymagania środowiskowe, większe zdolności przystosowawcze, są bardziej odporne na choroby. To wszystko przekłada się na mniejsze zużycie, zagrażających środowisku naturalnemu, chemicznych środków produkcji.

Rasy rodzimie zwierząt są podobnie mniej wydajne, wolniej rosną, ale nie mają wymagań i są wytrzymalsze i zdrowsze. Produkty takie jak mleko czy mięso mają wyższą wartość biologiczną i dietetyczną niż od zwierząt z chowu intensywnego. Wybierając więc produkty z lokalnych ras czy odmian, stajemy się sprzymierzeńcami w walce o ochronę środowiska, klimatu i bioróżnorodności.

Kupujmy drewniane przedmioty zamiast plastikowych

Drewno jest materiałem naturalnym, odnawialnym, biodegradowalnym i ekologicznym. Drzewa, z których pozyskiwany jest surowiec, absorbują dwutlenek węgla, zmniejszając przy tym poziom emisji gazów cieplarnianych na świecie. Można zatem stwierdzić, że wykorzystując drewno jako materiał użytkowy, przyczyniamy się do zmniejszenia śladu węglowego na świecie.

Łatwa biodegradowalność drewna sprawia, że ilość odpadów powstałych po przerobie drewna lub powstałych po zakończeniu cyklu życia wyrobów z drewna jest znacznie mniejsza niż np. tworzyw sztucznych, co ma ogromne znaczenie dla ochrony środowiska oraz klimatu.

Czytajmy etykiety i zwracajmy uwagę na certyfikaty produktów

Kupując produkty, zwracajmy uwagę na etykiety, bo na nich znajdziemy informacje o surowcach, metodach przetwórstwa i ochronie środowiska. Wspierajmy marki stosujące transparentne, zrównoważone metody produkcji, w których uwzględniana jest ochrona środowiska.

Przykładem mogą być produkty z drewna z certyfikatem FSC lub PEFC, które są gwarancją, że drewno pochodziło z lasów zarządzanych w sposób odpowiedzialny, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju bez negatywnego wpływu na bioróżnorodność, bez zanieczyszczenia wód, erozji gleby. Lub inne, jak ryby z certyfikatami MSC (dzikie połowy) lub ASC (hodowle rybne) pochodzą z produkcji gwarantującej zrównoważone rybołówstwo.

Zmniejszmy ilość, ale nie eliminujmy produktów pochodzenia zwierzęcego z naszej diety

Mięso jest najlepszym źródłem białka zwierzęcego, ponieważ zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy do tego, aby budować białko naszego organizmu i pełnić dodatkowo inne ważne życiowo funkcje. Produkty zwierzęta są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i rozwoju dzieci i młodzieży. Nie można go niczym zastąpić, tym bardziej nie można w pełni go zastąpić produktami pochodzenia roślinnego. Należy pamiętać, że uprawa roślin wiąże się ze stosowaniem wielu zabiegów agrotechnicznych takimi jak nawożenie czy stosowanie środków ochrony roślin, spożywana żywność pochodzenia roślinnego może zawierać różne związki szkodliwe dla zdrowia np. azotany czy azotyny pochodzące z nawozów sztucznych.

Podsumowanie

Przedstawione powyżej zasady spowoduję podniesienie poziomu świadomości pro środowiskowej zwanej potocznie „ekologiczną”. Przedstawiona w naszym podręczniku i innych materiałach wiedza na temat różnych produktów codziennego życia pozwoli na kształtowanie postaw „ekologicznych” poprzez promowanie zasad zrównoważonego użytkowania. Zatem nasze materiały spełniają cele ogólne i szczegółowe programu w tym przede wszystkim „upowszechnianie wiedzy z zakresu klimatu, ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju” oraz „kształtowanie zachowań prośrodowiskowych ogółu społeczeństwa, w tym dzieci i młodzieży”.

Pamiętajmy, kupując  lokalnie, jak najmniej przetworzone i opakowane w biodegradowalny materiał produkty żywnościowe będziemy wspierać bioróżnorodność, bo będzie mniejsze zużycie energii, krótsza droga transportu i mniejszy negatywny wpływ na środowisko.  Wszelkie produkty powinny być dobrej jakości i jeśli możliwe certyfikowane. Nasze drobne decyzje i preferencje wpływają na producentów i nasze nastawienie prośrodowiskowe przekazywane jest dalej. Powodzenia!

Zespół realizujący projekt

Stowarzyszenie Miłośników Żubrów